SPOŁECZNOŚĆ ŻYDOWSKA W MICHAŁOWIE

czerwca 08, 2021

SPOŁECZNOŚĆ ŻYDOWSKA W MICHAŁOWIE

Żydzi osiedlili się w Michałowie – początkowo bez formalnego zezwolenia – w pierwszej połowie XIX w., przyciągnięci przez rozwijający się przemysł włókienniczy i garbarski. Zajmowali się również we wsi handlem. Dopiero w 1903 r. uzyskali prawo legalnego zamieszkiwania na podstawie zarządzeń „Praw Tymczasowych” z 1882 roku. W 1936 r. na 5878 mieszkańców żyło tutaj 732 Żydów.

Największe skupisko Żydów znajdowało się wokół rynku oraz w okolicach dwóch drewnianych bóżnic (pierwsza została zbudowana w 1890 r.) i szkoły, w rejonie obecnej ulicy Sienkiewicza. Tam też znajdowały się łaźnia i dom rabina. Żydzi mieszkali również przy ulicy Fabrycznej, Gródeckiej, Białostockiej, Wąskiej i Policyjnej (obecnie ul. 22 Lipca).

W miejscowości działała fabryka tkanin należąca do Lipy Cytrona, która spłonęła w pożarze w 1928 roku. Miejscowymi rabinami byli m.in. Natan Nate Kamchi i ostatnim – Saul Margolis.

Podczas II wojny światowej do lata 1941 r. Michałowo było pod okupacją sowiecką. Losy Żydów znacznie pogorszyły się wraz z wejściem Niemców do miejscowości. W sierpniu 1941 r. zostało utworzone getto typu otwartego, w którym znalazło się 230 michałowskich Żydów. Obejmowało ono ulice: Sienkiewicza, Gródecką, Leśną i Fabryczną. Niemcy zlikwidowali je 02.11.1942 r., a jego mieszkańców deportowali do Białegostoku.

W Michałowie zachował się cmentarz żydowski założony prawdopodobnie w połowie XIX w., na którym znajduje się ok. 20 nagrobków.

BIBLIOGRAFIA
Wiśniewski T., Bóżnice Białostocczyzny. Heartland of the Jewish Life Synagogues and Jewish Communities in Bialystok Region, Białystok 1992, ss. 172–173;

/za Historia społeczności żydowskiej w Michałowie - Wirtualny Sztetl (Polin)/

W filmiku powyżej o historii związanej z Żydami zamieszkującymi Michałowo przed wojną można usłyszeć od minuty 4:21, dłuższy fragment od 10:16, ostatni fragment 18:35